Có thể nói rằng, không một dân tộc nào lại không có cho mình ít câu thơ hoặc vài câu truyện cổ xưa. Người Bahnar cũng vậy, ngay từ thuở hồng hoang, họ đã tưởng tượng ra những câu chuyện để giải thích những hiện tượng tự nhiên, giải thích về nguồn gốc của dân tộc hay nhiều câu chuyện để làm bài học cho con cháu sau này.
Trong một chuyến đi thiện nguyện đến Vinh Sơn 5 vào hè vừa rồi, tôi làm quen được với hai em nhỏ người đồng bào. Hai em khoảng độ chừng 11-12 tuổi. Chúng tôi trò chuyện rất nhiều với nhau, nào là nói về những sở thích, về ước mơ, về những dự định tương lai của các em. Cảm giác như chúng tôi là quen nhau từ rất lâu rồi, bởi chúng tôi nói chuyện rất ăn ý với nhau như những người bạn.
Hai em tâm sự với tôi “Tụi em thích đọc truyện lắm, nhất là những truyện đời xưa của dân tộc mình. Vì qua mỗi câu chuyện chúng em đều biết thêm về dân tộc của mình về tổ tiên của mình”.
Những đứa trẻ con thích truyện, đó là điều đương nhiên. Nhưng những đứa trẻ này lại thích truyện cổ, truyện thời xưa của dân tộc mình thì thật đáng quý.
Tôi cũng có hỏi các em: “Mấy đứa có thường được đọc những truyện này không, hay tụi em chỉ là nghe những anh chị trước kể?”
Một em nhanh nhẹn trả lời tôi: “ Tụi em được đọc mà cũng được kể luôn. Có chuyện có trong sách, có chuyện chúng em được người lớn kể cho nghe”.
Rồi hai em chạy thật nhanh vào phòng của mình, lấy cho tôi một quyển sách nho nhỏ đã sờn, màu sách cũng bạc theo năm tháng. Chắc có lẽ quyển sách đã được truyền từ đời này sang đời khác.
“Đây chị, đây là những truyện tụi em được đọc”
Tôi đón lấy cuốn sách của các em mà lòng thương các em vô cùng. Thương cho các em không thể thỏa mãn niềm đam mê đọc sách của mình và cũng thương cho các em còn nhỏ lại biết trân quý truyền thống của dân tộc mình như vậy.
Cũng giống như người Kinh, người Bahnar vẫn sáng tác truyện cổ. Đó là những đêm trăng sáng, cùng nhau quây quần bên bếp lửa hồng, họ tưởng tượng ra những câu chuyện thú vị để truyền đạt lại cho con cháu sau này. Mỗi câu chuyện là mỗi bài học,mỗi sự trải nghiệm và có thể là lịch sử cuộc đời của chính họ.
Trong quyển sách mà hai em đưa tôi, tôi vô cùng thích thú với cách kể giản dị mà chân thành của họ. Để rồi khi quá say mê, tôi đã xin các em cho mình chép lại các câu chuyện ấy.
.......................
Với trí tưởng tượng phong phú của mình, người Bahnar đã sáng tác nên những câu chuyện thật hay, thật thú vị. Những thắc mắc về tổ tiên, về nguồn gốc của dân tộc đã được họ giải thích. Những kinh nghiệm sống, đạo lý làm người được họ truyền tải nhẹ nhàng qua từng câu cũng rất nhẹ nhàng. Qua đó họ răn dạy con cháu mình: hãy luôn nhớ về nguồn cội và hãy luôn sống thật tốt để xứng đáng là những người con của bản làng.
Truyện cổ là một phần trong đời sống tinh thần của người đồng bào. Nó cũng quan trọng tựa như cồng chiêng hay đàn T’rưng. Mỗi câu chuyện đều là trí tưởng tượng và sự sáng tạo của người dân. Cho nên, mỗi câu chuyện đều đáng quý, đáng trân trọng và đáng được phát triển hơn nữa
Và những đứa trẻ trước mặt tôi đây sẽ làm nhiệm vụ ấy. Mong các em sẽ giữ mãi niềm đam mê đọc sách cũng như tinh thần yêu truyền thống, yêu quê hương của mình. Để trong tương lai, các em sẽ là chủ nhân của quê hương, là người tiếp nối truyền thống của dân tộc.
---------------------
コメント